CÔNG TY LUẬT TNHH Xin chào Luật sư, tôi có một căn nhà bố mẹ để lại ở quê. Hôm qua tôi vừa nhận được thông báo thu hồi một phần đất để phục vụ việc làm đường nông thôn mới theo quy định của nhà nước. Tôi thì cũng chỉ về khi có dịp lễ hay đình đám gì nên khi nhận thông báo tôi cũng không có thắc mắc gì, cũng như tán thành việc mở rộng đường cho thôn quê của mình. Tuy nhiên thì thôi thắc mắc là Làm đường nông thôn mới có được đền bù không? Nếu có thì tôi có thuộc diện được đền bù không? Mong được giải đáp thắc mắc.
Mục luc của bài viết
Căn cứ pháp lý
Luật Đất đai 2013
Đường nông thôn là gì?
Căn cứ theo quyết định số 4927/QĐ-BGTVT quy định: “Đường giao thông nông thôn (GTNT) bao gồm các tuyến nối tiếp từ hệ thống quốc lộ, tỉnh lộ đến tận các làng mạc, thôn xóm, ruộng đồng, trang trại, các cơ sở sản xuất, chăn nuôi… phục vụ sản xuất Nông – Lâm – Ngư nghiệp và phát triển kinh tế – văn hóa – xã hội của các địa phương”
Theo đó có thể hiểu đường giao thông nông thôn được hiểu là đường đi của người dân sinh sống trong những địa phương nhỏ. Đường giao thông nông thôn bao gồm các loại đường như:
Đường huyện: Đường huyện là đường nối trung tâm hành chính của huyện đó với các trung tâm hành chính của xã, phường, thị trấn hoặc trung tâm hành chính của huyện lân cận; đường có vị trí quan trọng đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của huyện.
Đường trục xã, liên xã: Đây là loại đường nối trung tâm hành chính xã với các thôn hoặc đường nối giữa các xã có thiết kế cấp IV. Loại đường này không thuộc đường huyện.
Đường thôn: Là những đoạn đường nối giữa các thôn, xóm với nhau.
Đường ngõ xóm: Là đường nối giữa các hộ gia đình với nhau
Đường trục chính nội đồng: Là những con đường chính nối từ đồng ruộng đến khu dân cư.
Quy định của pháp luật về làm đường nông thôn mới?
Khi nhắc đến vấn đề làm đường nông thôn thì diện tích đường luôn là vấn đề được tất cả mọi người quan tâm nhất. Pháp luật cũng đã có những quy định rất cụ thể liên quan đến vấn đề diện tích đường giao thông nông thôn khi tiến hành làm đường, cụ thể là quy định chi tiết trong quyết định số 4927/QĐ-BGTVT. Theo quy định này ta có thể xác định:
Đường giao thông nông thôn có các cấp là : Cấp A, B, C, D. Và tiêu chuẩn kỹ thuật của từng loại đường như sau:
Đối với đường cấp A:
– Tốc độ tính toán: 30 (20) km/h;
– Chiều rộng mặt đường tối thiểu: 3,5 m;
– Chiều rộng lề đường tối thiểu: 1,50 (1,25) m;
– Chiều rộng nền đường tối thiểu: 6,5 (6,0) m;
– Độ dốc siêu cao lớn nhất: 6%;
– Bán kính đường cong nằm tối thiểu: 60 (30) m;
– Bán kính đường cong nằm tối thiểu không siêu cao: 350 (200) m;
– Độ dốc dọc lớn nhất: 9 (11)%;
– Chiều dài lớn nhất của đoạn có dốc dọc lớn hơn 5%: 300 m;
– Tĩnh không thông xe: 4,5 m.
Đối với đường cấp B
– Tốc độ tính toán: 20 (15) km/h;
– Chiều rộng mặt đường tối thiểu: 3,5 (3,0) m;
– Chiều rộng lề đường tối thiểu: 0,75 (0,5) m;
– Chiều rộng của nền đường tối thiểu: 5,0 (4,0) m;
– Độ dốc siêu cao lớn nhất: 5%;
– Bán kính đường cong nằm tối thiểu: 30 (15) m;
– Độ dốc dọc lớn nhất: 5 (13)%;
– Chiều dài lớn nhất của đoạn có dốc dọc lớn hơn 5%: 300 m;
– Tĩnh không thông xe: 3,5 m.
Đối với đường cấp C
– Tốc độ tính toán: 15 (10) km/h;
– Chiều rộng mặt đường tối thiểu: 3,0 (2,0) m;
– Chiều rộng nền đường tối thiểu: 4,0 (3,0) m;
– Bán kính đường cong nằm tối thiểu: 15 m;
– Độ dốc dọc lớn nhất: 5 (15)%;
– Chiều dài lớn nhất của đoạn có dốc dọc lớn hơn 5%: 300 m;
– Tĩnh không thông xe không nhỏ hơn 3,0 m.
Đối với đường cấp D
– Bề rộng mặt đường tối thiểu: 1,5 m;
– Bề rộng nền đường tối thiểu: 2,0 m;
– Bán kính đường cong nằm tối thiểu: 5 m;
Nguyên tắc bồi thường khi nhà nước thu hồi đất làm đường nông thôn mới?
Căn cứ Điều 74 Luật Đất đai 2013 quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất như sau:
“Điều 74. Nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất
- Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật này thì được bồi thường.
- Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.
- Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.”
Theo khoản 1 Điều 75 Luật Đất đai 2013 quy định về điều kiện được bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng như sau:
“Điều 75. Điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp.”
Làm đường nông thôn mới có được đền bù không?
Theo quy định của điều 74 Luật đất đai 2013 thì người sử dụng đất được bồi thường, hỗ trợ về đất khi nhà nước thu hồi. Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Khi bồi thường về đất cơ quan có thẩm quyền phải đảm bảo dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của pháp luật.
Theo đó, đối với trường hợp của bạn nhà nước có nhu cầu thu hồi đất để mở rộng đường ( thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng theo điều 75 Luật đất đai 2013. Cụ thể:
” Điều 75. Điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng
- Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm, có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) hoặc có đủ điều kiện để được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều 77 của Luật này; người Việt Nam định cư ở nước ngoài thuộc đối tượng được sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở tại Việt Nam mà có Giấy chứng nhận hoặc có đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này mà chưa được cấp…”.
Mặt khác, điều 89 Luật đất đai 2013 cũng quy định đối với trường hợp phải bồi thường thiệt hại về nhà ở, các công trình xây dựng trên đất. Cụ thể:
Điều 89. Bồi thường thiệt hại về nhà, công trình xây dựng trên đất khi Nhà nước thu hồi đất
- Đối với nhà ở, công trình phục vụ sinh hoạt gắn liền với đất của hộ gia đình, cá nhân, người Việt Nam định cư ở nước ngoài khi Nhà nước thu hồi đất phải tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì chủ sở hữu nhà ở, công trình đó được bồi thường bằng giá trị xây dựng mới của nhà ở, công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương.
Trường hợp phần còn lại của nhà ở, công trình vẫn bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì bồi thường theo thiệt hại thực tế.
- Đối với nhà, công trình xây dựng khác gắn liền với đất không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, khi Nhà nước thu hồi đất mà bị tháo dỡ toàn bộ hoặc một phần mà phần còn lại không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật theo quy định của pháp luật thì được bồi thường thiệt hại theo quy định của Chính phủ.
- Đối với công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội gắn liền với đất đang sử dụng không thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này thì mức bồi thường tính bằng giá trị xây dựng mới của công trình có tiêu chuẩn kỹ thuật tương đương theo quy định của pháp luật chuyên ngành.
Như vậy, theo những quy định nếu gia đình bạn có đầy đủ giấy tờ chứng minh về quyền sử dụng đất thì có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền phải bồi thường về đất và phần giá trị tài sản trên đất trên cơ sở bảng giá đất của Ủy ban nhân dân tỉnh nơi có đất ( trừ trường hợp gia đình bạn tự nguyện hiến đất thì không phải bồi thường). Trong trường hợp gia đình bạn có yêu cầu nhưng cơ quan có thẩm không thực hiện việc đền bù về đất sau khi có quyết định thu hồi đất thì bạn có quyền làm đơn khiếu nại lên người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền ra quyết định thu hồi đất để được yêu cầu giải quyết.
Đền bù khi làm đường nông thôn mới như thế nào?
Căn cứ tại khoản 2 Điều 49 Luật đất đai 2013, theo đó:
“2. Trường hợp quy hoạch sử dụng đất đã được công bố mà chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện thì người sử dụng đất được tiếp tục sử dụng và được thực hiện các quyền của người sử dụng đất theo quy định của pháp luật.
Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất trong khu vực phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người sử dụng đất có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật.”
- Trường hợp thứ nhất, tại thời điểm gia đình bạn xây nhà, quy hoạch về dự án làm đường đã được công bố nhưng chưa có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện.
Đối với trường hợp này, khi quy hoạch sử dụng đất để làm đường được công bố, gia đình bạn sẽ tiếp tục được sử dụng đất và được thực hiện các quyền của người sửu dụng đất theo quy định của pháp luât. Tức là việc gia đình bạn xây mới nhà ở trong trường hợp này là không phải là hành vi vi phạm quy định của pháp luật về đất đai. Do đó, khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất gia đình bạn sẽ được bồi thường về đất theo quy định của pháp luật.
Khoản 2 Điều 74 Luật đất đai quy định về nguyên tắc bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất:
” Việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất.”
Như vậy, khi UBND xã thu hồi đất thì phải bồi thường bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng cho người bị thu hồi đất. Nếu không có đất để bồi thường thì UBND xã phải bồi thường bằng tiền.
Theo quy định tại Điểm đ khoản 4 Điều 114 Luật Đất đai, việc tính tiền đền bù khi Nhà nước thu hồi đất được tính dựa trên giá đất cụ thể do UBND tỉnh quyết định trên cơ sở điều tra, thu thập thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và thông tin về giá đất trong cơ sở dữ liệu đất đai. Như vậy, có thể thấy, mức tiền đền bù ở mỗi địa phương là khác nhau, tùy thuộc vào bảng giá đất cũng như giá đất cụ thể mà UBND tỉnh quyết định và ban hành. Bạn có thể tham khảo bảng giá đất và giá đất cụ thể do UBND tỉnh ban hành tại cơ quan quản lý đất đai ở địa phương.
- Trường hợp thứ 2, tại thời điểm gia đình bạn xây nhà, quy hoạch về dự án làm đường đã được công bố và đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện.
Đối với trường hợp này, khi kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được công bố thì người sử dụng đất không được phép xây dựng mới nhà ở trên đất. Tức là việc gia đình bạn xây nhà ở khi đã có kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện là hành vi vi phạm pháp luật về đất đai. Do đó, căn cứ tại khoản 3 Điều 82, điểm a khoản 1 Điều 64, gia đình bạn sẽ không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất.
Chi tiết liên hệ
Công ty Luật Thái Dương FDI Hà Nội
Điện thoại: 0866 222 823
Email: luatthaiduonghanoi@gmail.com
Website: https://luatthaiduonghanoi.com
Fanpage: https://www.facebook.com/luatthaiduongfdihanoi
Địa chỉ: Tòa nhà Licogi 13, Số 164 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội.
