Khi không có khả năng phát triển rừng hoặc nhận thấy những nguồn lợi mà đất rừng mang lại không đáp ứng được nhu cầu cuộc sống, người sử dụng đất thường có hướng muốn chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất ở hoặc đất sản xuất, kinh doanh kinh doanh. Riêng đối với đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp thì khi chuyển mục đích sử dụng đất sẽ làm mất đi một diện tích rừng rất lớn, gây ảnh hưởng không nhỏ đến hệ sinh thái rừng. Vậy có nên chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không? Cần lưu ý những gì khi chuyển mục đích sử dụng rừng?

Đất rừng là gì?

Theo quy định tại khoản 3 Điều 2 Luật lâm nghiệp năm 2017:

“Rừng là một hệ sinh thái bao gồm các loài thực vật rừng, động vật rừng, nấm, vi sinh vật, đất rừng và các yếu tố môi trường khác, trong đó thành phần chính là một hoặc một số loài cây thân gỗ, tre, nứa, cây họ cau có chiều cao được xác định theo hệ thực vật trên núi đất, núi đá, đất ngập nước, đất cát hoặc hệ thực vật đặc trưng khác; diện tích liên vùng từ 0,3 ha trở lên; độ tàn che từ 0,1 trở lên”.

Trên cơ sở tại khoản 2 Điều 10 Luật đất đai năm 2013 và Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Thông tư 27/2018/TT- BTNMT thì đất rừng nói chung thực chất là đất lâm nghiệp. Căn cứ vào mục đích sử dụng đất, đất rừng được xếp và nhóm đất nông nghiệp và có các chế định pháp lý riêng biệt so với các loại đất khác.

Đất rừng gồm đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng, trong đó gồm đất có rừng tự nhiên, đất có rừng trồng và đất đang được sử dụng để bảo vệ, phát triển rừng.

Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp là gì?

Theo Phụ lục số 01 ban hành kèm theo Thông tư 27/2018/TT-BTNMT: “Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp là đất làm mặt bằng để xây dựng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất; đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp (kể cả trụ sở, văn phòng đại diện, sân kho và nhà kho của tổ chức kinh tế); đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản; đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm”.

Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp bao gồm:

• Đất khu công nghiệp 
• Đất cụm công nghiệp 
• Đất khu chế xuất 
• Đất thương mại, dịch vụ 
• Đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp 
• Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản 
• Đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm 

Có nên chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp không?

Như đã trình bày ở trên, đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp là để được sử dụng để làm mặt bằng để xây dựng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất; đất thương mại, dịch vụ; đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp (kể cả trụ sở, văn phòng đại diện, sân kho và nhà kho của tổ chức kinh tế); đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản; đất sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm. 

Chính vì thế mà việc  chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp có thể mang lại cho người sử dụng đất một nguồn lợi nhuận lớn. 

Tuy nhiên, do rừng chiếm vai trò quan trọng trong hệ sinh thái đất đai cũng như là về vấn đề môi trường, vì vậy mà các quy định của pháp luật về chuyển mục đích sử dụng rừng sang những loại đất khác sẽ có phần đặc biệt và khắt khe hơn so các loại đất khác. Nhất là đối với việc chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất sản xuất, kinh doanh sẽ làm thu hẹp diện tích rừng đi rất nhiều nên sẽ càng trở nên khó khăn. 

Do vậy, khi muốn chuyển mục đích sử dụng rừng, người sử dụng đất cần lưu ý một số vấn đề như sau:

Về nguyên tắc xin chuyển mục đích sử dụng rừng

Theo quy định tại Điều 14 Luật lâm nghiệp năm 2017, khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thì việc chuyển mục đích phải phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia, quy hoạch sử dụng đất; diện tích rừng hiện có tại địa phương.

Bên cạnh đó, không chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, trừ dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh quốc gia; dự án cấp thiết khác được Chính phủ phê duyệt.

Về căn cứ chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác

Theo quy định tại Điều 52 Luật đất đai năm 2013, việc cho phép chuyển mục đích sử dụng đất sẽ phụ thuộc vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm của cấp huyện đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư, đơn xin giao đất, thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

Tại Điều 15 Luật lâm nghiệp năm 2017 quy định đối với chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thì sẽ dựa trên các căn cứ sau:

• Kế hoạch chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác của Ủy ban nhân dân cấp huyện được Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt; kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt.
• Diện tích rừng, đất quy hoạch để trồng rừng.
• Nhu cầu sử dụng rừng thể hiện trong dự án đầu tư đối với tổ chức; đề nghị giao rừng, thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.
• Năng lực quản lý rừng bền vững của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư.

Về điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng

Việc chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất kinh doanh, sản xuất phi nông nghiệp phải đáp ứng được các điều kiện sau:

• Phù hợp với quy hoạch lâm nghiệp cấp quốc gia; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
• Được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác.
• Có dự án đầu tư được cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định.
• Có phương án trồng rừng thay thế được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt hoặc sau khi hoàn thành trách nhiệm nộp tiền trồng rừng thay thế.

Như vậy, từ những căn cứ nêu trên, việc chuyển mục đích sử dụng đất rừng sang đất sản xuất, kinh doanh mặc dù có lợi cho người sử dụng đất, tuy nhiên điều này sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến môi trường và hệ sinh thái đất đai, đặc biệt là đối với rừng tự nhiên thì sẽ không được chuyển mục đích sử dụng sang mục đích khác, trừ dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh quốc gia; dự án cấp thiết khác được Chính phủ phê duyệt. Do đó, người sử dụng nên cân nhắc thật kỹ trước khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang đất sản xuất, kinh doanh.

Chi tiết xin liên hệ

Công ty Luật Thái Dương FDI Hà Nội 

Điện thoại: 0866 222 823 

Email: luatthaiduonghanoi@gmail.com 

Website: https://luatthaiduonghanoi.com 

Fanpage: https://www.facebook.com/luatthaiduongfdihanoi 

Địa chỉ: Tòa nhà Licogi 13, Số 164 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội