Quy định về thanh tra đất đai hiện nay

Quy định về thanh tra đất đai hiện nay (ảnh minh họa)

Thanh tra đất đai được hiểu như thế nào?

Thanh tra đất đai là thanh tra chuyên ngành đất đai. Thanh tra chuyên ngành đất đai là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật về đất đai, quy định về chuyên môn, kỹ thuật, quản lý thuộc lĩnh vực đất đai (Khoản 1 Điều 201 Luật Đất đai 2013)

• Cơ quan thanh tra đất đai là cơ quan thanh tra chuyên ngành về đất đai trực thuộc hệ thống cơ quan tài nguyên và môi trường (cơ quan quản lí nhà nước về đất đai) có nhiệm vụ thanh tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan nhà nước, của người sử dụng đất trong việc quản lí và sử dụng đất đai; phát hiện, ngăn chặn và xử lí theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lí các vì phạm pháp luật về đất đai.

• Hệ thống tổ chức của cơ quan thanh tra chuyên ngành về đất đai bao gồm: Ban Thanh tra trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường; Phòng Thanh tra thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường hoặc Sở Tài nguyên, Môi trường và Nhà đất cấp tỉnh và các thanh tra viên chuyên ngành đất đai thuộc Phòng Tài nguyên và Môi trường cấp huyện.

• Nhà nước xác định về việc thanh tra này là các chủ thể được nhà nước giao quyền quản lý và thanh tra đất đai, trong đó chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành đất đai là các cơ quan, tổ chức được Nhà nước giao quyền và cá nhân. Khi đó thì chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành đất đai là các cơ quan, tổ chức được Nhà nước giao quyền, gồm: Thanh tra bộ; thanh tra sở; cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đất đai.

• Thanh tra Bộ được biết đến là các cơ quan có nhiệm vụ và quyền hạn thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn kỹ thuật và các quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý Nhà nước. Và pháp luật đất đai cũng quy định về chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành đất đai là cá nhân, gồm: Người có thẩm quyền ra quyết định thanh tra chuyên ngành; những người trực tiếp tiến hành thanh tra; thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành tiến hành thanh tra độc lập.

Đặc điểm của thanh tra đất đai

• Thứ nhất, hoạt động thanh tra đất đai gắn liền với quản lý nhà nước về đất đai. Đặc điểm này xuất phát từ việc thanh tra và quản lý là hai hoạt động không thể tách rời nhau, quản lý phải có thanh tra và ngược lại. Mọi hoạt động của thanh tra đất đai phụ thuộc vào cơ chế, chính sách, nội dung, quyền hạn của cơ quan quản lý đất đai. Nói cách khác, hoạt động thanh tra là công cụ, phương tiện nhằm phục vụ cho hoạt động quản lý nhà nước về đất đai đạt hiệu quả cao.

Các cơ quan quản lý đất đai để ra chương trình, đường lối, chủ trương cho công tác thanh tra đồng thời quy định thẩm quyền của thanh tra đất đai. Ngược lại cơ quan quản lý đất đai sử dụng thông tin, kết quả thu thập được trong công tác thanh tra để có sự điều chỉnh, xử lý các yếu tố tiêu cực, hạn chế, sai phạm trong quản lý do thanh tra phát hiện.

• Thứ hai, hoạt động thanh tra sử dụng đất thường khó khăn, phức tạp và kéo dài. Do đối tượng của hoạt động thanh tra là quá trình sử dụng đất của các chủ thể sử dụng đất nên quá trình thanh tra thường rất phức tạp, được điều chỉnh bởi nhiều văn bản luật khác nhau như nhà ở, xây dựng, kinh doanh bất động sản., đồng thời các vi phạm thường diễn ra ở nhiều thời điểm khác nhau trong quá trình sử dụng đất; hậu quả vi phạm thường khó khắc phục; phản ứng của đổi tượng thanh tra thường gay gắt và kịch liệt…

• Thứ ba, hoạt động thanh tra đất đai cần có sự vận dụng khéo léo, kết hợp giữa các quy định pháp luật và tình hình sử dụng đất trên thực tế. Bản thân đất đai là một loại tài sản đặc biệt, có vị trí và vai trò rất quan trọng trọng đời sống kinh tế, chính trị và xã hội. Những biển động về đất đai, do đó, thường có những tác động lớn tới hoạt động bình thường của đối tượng thanh tra. Hoạt động thanh tra sử dụng đất không chỉ bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, mà còn phải bảo đảm duy trì, bảo vệ tính ổn định và sự phát triển, khai thác bền vững các giá trị sử dụng từ đất đai của các đổi tượng sử dụng đất.

Quy định về thanh tra đất đai

Ngoài khái niệm về thanh tra chuyên ngành thì pháp luật đất đai hiện hành còn quy định về cơ quan thanh tra đất đai được biết đến dưới góc độ pháp lý là cơ quan thanh tra chuyên ngành về lĩnh vực đất đất đai trực thuộc hệ thống quản lý của cơ quan tài nguyên và môi trường, do đó, cơ quan tranh tra về đất đai theo như quy định của pháp luật hiện hành thì được xác định là có nhiệm vụ thanh tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan nhà nước và của người sử dụng đất trong việc quản lí và sử dụng đất đai; phát hiện, ngăn chặn và xử lí theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lí các vì phạm pháp luật về đất đai.

Do đó việc các cơ quan quản lý đất đai ở địa phương nào thì chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện thanh tra chuyên ngành đất đai tại địa phương đó.

Quy định chung về thanh tra chuyên ngành đất đai

Được quy định như sau:

• Thanh tra chuyên ngành đất đai là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành pháp luật về đất đai, quy định về chuyên môn, kỹ thuật, quản lý thuộc lĩnh vực đất đai.

•  Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức thực hiện thanh tra chuyên ngành đất đai trong cả nước.

•  Cơ quan quản lý đất đai ở địa phương chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện thanh tra chuyên ngành đất đai tại địa phương.

Chủ thể thanh tra đất đai

• Chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành đất đai là các cơ quan, tổ chức được Nhà nước giao quyền, gồm: Thanh tra bộ; thanh tra sở; cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành đất đai. Đây là các cơ quan có nhiệm vụ, quyền hạn thanh tra việc chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành, lĩnh vực của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý Nhà nước.

• Chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành đất đai là cá nhân, gồm: Người có thẩm quyền ra quyết định thanh tra chuyên ngành: Bộ trưởng, giám đốc sở, thủ trưởng cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành, chánh thanh tra bộ, chánh thanh tra sở; những người trực tiếp tiến hành thanh tra: Trưởng đoàn thanh tra; các thành viên đoàn thanh tra chuyên ngành; thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành tiến hành thanh tra độc lập.

Nội dung thanh tra chuyên ngành đất đai

Nội dung thanh tra đất đai được quy định tại khoản 2 Điều 201 Luật Đất đai 2013 bao gồm:

+ Thanh tra việc chấp hành pháp luật về đất đai của Ủy ban nhân dân các cấp;

+ Thanh tra việc chấp hành pháp luật về đất đai của người sử dụng đất và của tổ chức, cá nhân khác có liên quan;

+ Thanh tra việc chấp hành các quy định về chuyên môn, nghiệp vụ trong lĩnh vực đất đai

Nhiệm vụ của thanh tra chuyên ngành đất đai

Căn cứ quy định tại khoản 3, thanh tra chuyên ngành đất đai có các nhiệm vụ sau đây:

+ Thanh tra việc chấp hành pháp luật của cơ quan nhà nước, người sử dụng đất trong việc quản lý và sử dụng đất đai;

+ Phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý vi phạm pháp luật về đất đai.

Ngoài ra, quyền và nghĩa vụ của trưởng đoàn thanh tra, thanh tra viên, công chức làm công tác thanh tra chuyên ngành đất đai, quy trình tiến hành thanh tra chuyên ngành đất đai thực hiện theo quy định của pháp luật về thanh tra.

Chi tiết xin liên hệ:

Địa chỉ: Tòa nhà Licogi 13, Số 164 Khuất Duy Tiến, Thanh Xuân, Hà Nội